Psikoterapi; sanılanın aksine hastaların rahatlaması, kendini iyi hissetmesi ya da dertleşmesi için yapılan bir sohbet değildir. Psikoterapi, terapi eğitimi almış bir uzman tarafından sürdürülen, kişide değişim ve kendi iç dünyası ile ilgili farkındalık yaratan, bilimsel olarak etkinliği ispat edilmiş karşılıklı görüşme şeklinde yapılan bir tedavi yöntemi, bir iletişimdir. Bu iletişim, konuşma , sanat terapisi, çizim ya da drama şeklinde olabilir.
Psikiyatrik hastalıkların tedavisinde psikoterapi de ilaç tedavisinin yanında kullanılabilir. Psikoterapiler bireysel ve grup psikoterapileri olarak ayrılabilir.
Psikoterapilerin birçok çeşidi vardır. Önemli olan terapistin hangi hastaya hangi terapi şeklinin uygulanması gerektiğini bilmesi ve bunu uygulayabilecek donanıma sahip olmasıdır. Bütün terapi şekillerinde temel olan, hasta ile terapistin kurduğu doğru ve iyileştirici ilişki ve iletişim biçimidir. Hasta ve terapist arasındaki iletişim samimiyet, yalınlık ve güven ilişkisine dayanmalıdır.
Bütün terapi şekillerinde amaç “değişim”i sağlamaktır. Bu değişim kişinin işlevselliğini iyileştirmeye yöneliktir. İşte bu özellikleriyle psikoterapi, yaşam koçluğu, danışmanlık ve kişisel gelişim rehberliği gibi süreçlerden çok farklıdır.
Psikoterapi ile ilgili önemli noktalar :
- psikoterapi seansı için başvurmanın utanılacak bir şey olmadığı net bir şekilde anlaşılmalıdır.
- sadece hastalık sürecindeki kişilerin değil, başarılı bir çok insanın modern dünyada destek aldığı düşünülürse, kişinin kendisini iyi hissetmesi ve yanlışları yapmaması, kişinin kendi süreçlerini bilmesi ve yönetmesi için psikoterapi desteği alması akıllıcadır.
- psikoterapi kişinin özgürleşmesi için bir kılavuz olarak düşünülebilir.
- psikiyatristin amacı kişinin süreç sonunda yeniden rahatsızlanmaması için gerekli kazanımları aktarmaktır.
Psikoterapi seansları ile ilgili önemli noktalar :
- öncelikle karşılıklı güven sağlanmalı ve gerekirse bunun için uzun zaman gerekebileceği bilinmelidir.
- tedavi sürecince devamlılık çok önemlidir
- sürecin ne zaman biteceği mutlaka terapist ile beraber belirlenmelidir.
- terapi seansı yarım bırakılmamalıdır.
- psikoterapi seansı 50 dakika sürer. Nadir durumlar dışında bu süreye uyulması esastır.
- gizlilik esastır, terapi alanın bilgileri asla 3. şahıslara aktarılmaz .
- psikoterapilerde bir çok farklı teknik ve yöntem uygulanabilir.
Psikanaliz, analitik yönelimli psikoterapi, bilişsel davranışçı terapi, şema terapisi vb terapi yöntemleri vardır. Cinsel işlev bozukluklarının tedavisinde temeli bilişsel davranışçı terapiye dayanan cinsel terapiler kullanılır. Evlilik ve ilişki sorunları için aile ve çift terapileri kullanılırken, travmalarda EMDR ve hipnoz gibi yöntemler tedaviye eklenmektedir.
Psikanaliz günümüzde pratik olmaması nedeniyle cazibesini yitirmesine rağmen bilinçdışı birçok sıkıntıyı ortaya çıkarması ve değişimi sağlaması nedeniyle önemini korumaktadır. Psikanaliz yerine daha pratik olan analitik yönelimli psikoterapi uygulanmaktadır. Bu terapi şeklinde kişinin geçmişi irdelenir ve günümüzdeki yansımaları anlamlandırılmaya çalışılır.
Bilişsel Davranışçı Terapi düşünce duygu ve davranış üçlüsüne odaklanır, kişinin geçmişten buyana devam eden ve belli zamanlarda tetiklenen otomatik düşünceleri ortaya çıkarılır.
Terapilerde kişi bazen yok saydığı ya da bastırdığı bazı durumlarla ve duygularıyla yüzleşebilir. Bu durum sıkıntısının artışına sebep olabilir. Terapistin deneyimli olması, mümkünse psikiyatrist olması bu tür durumlarla baş etmeyi kolaylaştırır.